Mijn ervaring met afwijkende cellen in de baarmoederhals

Elke vrouw die seksueel actief is, gaat idealiter jaarlijks of elke 18 maanden naar haar gynaecoloog. Vanaf 25 jaar, wordt ook aanbevolen om elke drie jaar een uitstrijkje te laten afnemen. Via het uitstrijkje kan worden bepaald of het HPV-virus aanwezig is en of er sprake is van afwijkende cellen in de baarmoederhals. Ik deel hieronder de belangrijkste informatie over afwijkende cellen in de baarmoederhals, maar ook mijn eigen verhaal en ervaring hiermee.

Preventie bij baarmoederhalskanker

Wij mogen zeer blij zijn met de gezondheidszorg in België. Wist je dat de Vlaamse overheid vrouwen tussen 25 en 64 jaar aanspoort om éénmaal elke drie jaar een uitstrijkje te laten nemen? Dit is deel van het Vlaams bevolkingsonderzoek om preventief baarmoederhalskanker tegen te gaan.

De overheid stuurt jou een brief per post om je hiervan op de hoogte te stellen en het labo-onderzoek is bovendien helemaal gratis, dus geen excuses om het niet te doen! Op het consult bij je gynaecoloog betaal je wel nog remgeld uiteraard.

Een uitstrijkje is dé manier om baarmoederhalskanker vroegtijdig op te sporen. Ongeacht baarmoederhalskanker normaal gezien heel langzaam ontwikkelt, kan je er toch niet snel genoeg bij zijn. Het maakt de kans op een succesvolle behandeling des te groter.

Baarmoederhalskanker ontstaat bijna altijd door een besmetting met HPV. Er bestaan meer dan 100 soorten van het humaan papillomavirus en sommige daarvan verhogen het risico op baarmoederhalskanker. Wist je dat bijna 80% van de mensen dit oploopt in zijn/ haar leven. Hoe krijg je HPV? Seksuele activiteit is de hoofdoorzaak van het doorgeven en besmetten met HPV en jammer genoeg beschermen condooms hier niet volledig tegen! HPV kan je evengoed krijgen via de handen, vingers, huid en mond bij orale seks of het aanraken van iemands geslachtsdelen. HPV is dus bij veel mensen inactief in het lichaam aanwezig zonder symptomen te veroorzaken. De drager kan de infectie wel telkens overdragen bij zijn/ haar partner.

Er zijn afwijkende cellen gevonden in jouw uitstrijkje. Hoe interpreteer je de uitslagen?

Bij een uitstrijkje zijn er drie uitslagen mogelijk;

1. Normaal: alle cellen zien er normaal uit. Een volgend uitstrijkje is pas nodig na drie jaar.
2. Onvoldoende: er is niet voldoende informatie om het uitstrijkje goed te beoordelen. Hier zijn verschillende redenen voor. Hier wordt er een controle uitstrijkje gedaan na drie maanden.
3. Afwijkend: er is sprake van een infectie met HPV en er zijn cellen die afwijken. Hier gaan we verder op in hieronder. Een volgend uitstrijkje is dan na drie of zes maanden naargelang het advies van je gynaecoloog.

Indien er via een uitstrijkje wordt vastgesteld dat er afwijkende cellen aanwezig zijn, zal de gynaecoloog met een microscoop kijken naar de baarmoederhals. Tijdens dit onderzoek, een colposcopie, kan de gynaecoloog zien hoe sterk afwijkend de cellen zijn a.d.h.v. azijnzuur en hoe groot het gebied is waar ze zich bevinden. Afhankelijk daarvan wordt er al dan niet een biopsie genomen (= een klein stukje weefsel van de baarmoederhals ) om verder onderzoek te doen.

Er bestaan drie type afwijkingen in het baarmoederhalsweefsel;

1. CIN 1 = lichte afwijking of milde dysplasie. Hier is geen behandeling nodig en gaan we ervan uit dat de afwijking vanzelf binnen twee jaar weg is. Na één jaar is er een controle uitstrijkje om dit verder op te volgen.
2. CIN 2 = matige afwijking of matige dysplasie. In het geval van CIN 2 zijn er twee opties. Ofwel na zes maanden opnieuw een uitstrijkje ter controle en zien of de afwijking verandert. Ofwel kan je kiezen voor een behandeling.
3. CIN 3 = ernstige afwijking of ernstige dysplasie. Enkel bij ernstige afwijking is de kans dat het evolueert naar baarmoederhalskanker indien niet wordt ingegrepen. Je laat je dan best behandelen door je gynaecoloog.

We moeten er ons van bewust zijn dat een uitstrijkje een momentopname is. Zowel bij een goede uitslag als een slechte uitslag blijft het belangrijk zich regelmatig te laten controleren. En neen, een afwijkend uitstrijkje wil daarom niet zeggen dat je baarmoederhalskanker hebt of zal krijgen. In het meest van de gevallen verdwijnen de afwijkende cellen gewoon vanzelf!

Kan ik iets doen aan afwijkende cellen in mijn baarmoederhals?

Men spreekt over cervicale dysplasie wanneer er abnormale veranderingen optreden in de cellen van de baarmoederhals. Dit kan een voorstadium zijn van baarmoederhalskanker.  Er zijn een aantal factoren die het risico op cervicale dysplasie / baarmoederhalskanker kunnen vergroten.

• Op vroege leeftijd seksueel actief zijn/ veel verschillende seksuele partners
• Een infectie met herpes simplex type II
• Een infectie met HPV
• Roken
• Anticonceptiepil
• Het gebruik van geneesmiddelen die het immuunsysteem onderdrukken (bijvoorbeeld bij radiotherapie )
• Ongezonde voeding

Aan sommige van bovenstaande factoren kan je niets (meer) veranderen en het ene risico weegt uiteraard meer door dan het andere. Maar soms kan een simpele verandering in je levensstijl een positieve impact hebben en zo hopelijk de kans op dysplasie verminderen. Heb je afwijkende cellen en rook je? Stop dan onmiddellijk! Heb je afwijkende cellen en neem je nog de pil? Overweeg een ander alternatief! Bespreek dit vooraf goed met je arts/ gynaecoloog. 

Mijn ervaring met afwijkende cellen in de baarmoederhals

Even een voorgeschiedenis. Ik zat in het 3^e middelbaar en was reeds 15 jaar toen ik voor het eerst ongesteld werd, en dit tijdens een “Avontuurdag” in het domein Puyenbroeck. Het feit dat ik dat na 15 jaar nog weet, toont de impact van die ontwikkeling als vrouw. Ik ben ervan overtuigd dat veel vrouwen zich nog herinneren wanneer ze het eerst hun ‘regels’ kregen.

Destijds was mijn menstruatie heel pijnlijk en hevig, waardoor ik in overleg met mijn ouders koos voor de anticonceptiepil. Dit zou helpen bij de menstruatieklachten. Over de jaren heen heb ik verschillende anticonceptiepillen genomen Yasmin, Yasminell, Deso 20,… en ik ervaarde er enkel de positieve effecten van. Waarom zou ik dan stoppen? Uiteindelijk besloot ik na het einde van een lange relatie om op mijn 23 jaar te stoppen met anticonceptie. Ik zag het nut er niet meer van in om hormonen te blijven nemen. Want de reden waarom veel meisjes en vrouwen jarenlang de pil blijven nemen, is om een zwangerschap te voorkomen. Dat was ook bij mij het geval geweest.

Tussen mijn 23 en 25 jaar ben ik volledig “afgekickt” van anticonceptie. En dat had uiteindelijk een positieve impact op mijn mentale en fysieke gezondheid. Ik heb ook heel wat vriendinnen die de positieve effecten van het stoppen met de pil beamen. Je kan meer lezen over dit thema in het blogberichtje: Wat gebeurt er als je stopt met de pil?

In januari 2018 leerde ik mijn huidige vriend kennen. Dus opnieuw om zwangerschap te vermijden, begon ik met anticonceptie. We besloten ook om beide in de eerste maanden van onze relatie een algemene health check-up doen en dat betekende voor mij ook een onderzoek bij de gynaecoloog. En zo werd op mijn 25 jaar bij een uitstrijkje vastgesteld dat ik besmet was met drie soorten hoog-risico humaan papillomavirus (HPV 16, HPV 18 en een andere die niet kon worden vastgesteld) én dat er afwijkende cellen aanwezig waren in mijn baarmoederhals.

Eerlijk? Ik voelde me bang en beschaamd na die diagnose. Had ik meer kunnen doen om het te vermijden? Misschien, misschien ook niet. Als je weet dat 80% van de mensen dit oploopt in zijn/ haar leven, ben ik dus zeker geen uitzondering. Ik voelde me ook dankbaar dat het toen reeds werd ontdekt. Als je niets voelt of merkt, dan ga je ervan uit dat alles in orde is. Dat klopt dus helaas niet altijd en hoe vroeger je erbij bent, hoe beter.

Door de aanwezigheid van afwijkende cellen kreeg ik in mei 2018 een colposcopie en werd er een biopsie genomen. Dan was het bang afwachten op het resultaat. Er werd uiteindelijk CIN 1 vastgesteld ofwel milde dysplasie. In de resultaten kwam ook chronische cervicitis ter sprake, een ontsteking van de baarmoederhals. In overleg met mijn gynaecoloog werd besloten om niets te doen en na zes maanden opnieuw een uitstrijkje te laten afnemen. Ik wou geen jaar wachten zoals normaal wordt aanbevolen.

In november 2018 ging ik voor mijn opvolgconsultatie bij de gynaecoloog. Nog steeds waren er afwijkende cellen aanwezig dus in december 2018 onderging ik opnieuw een colposcopie en werd er een biopsie genomen. Niets om bang voor te zijn, het doet amper pijn en is net zoals een uitstrijkje gedaan voor je het weet. Dan was het opnieuw bang afwachten op het resultaat. Er werd uiteindelijk net zoals de vorige keer milde dysplasie vastgesteld.

De diagnose bleef hetzelfde en een behandeling of oplossing hadden ze niet voor mij bij de gynaecoloog. “Je kan er niets aan doen.” Wat deed ik in die zes maanden tot het volgende onderzoek? Ik bleef niet bij de pakken zitten en heb me hier toen massaal in verdiept samen met mijn papa. Het was ook in die periode dat ik net werkzaam was bij Nutri-Bel en er ging een wereld aan kennis voor me open 😊.

Stap 1: een bloedanalyse. Het was belangrijk om te zien of er sprake was van vitaminen – / mineralentekorten in mijn lichaam door o.a. het jarenlange nemen van de anticonceptiepil. Op eigen initiatief en op aanbeveling van mijn papa ben ik toen gestart met de volgende supplementen;

• Bètacaroteen
• Curcuma
• Vitamine B9 ( = foliumzuur )
• Vitamine C
• Vitamine D
• Selenium
• Zink  

Waarom deze voedingsstoffen worden aanbevolen kan je lezen in het onderdeeltje therapeutische aanbevelingen hieronder.

Stap 2: opnieuw stoppen met de pil in samenspraak met mijn vriend. Dit aangezien het een risicofactor is van cervicale dysplasie en er andere anticonceptiemiddelen bestaan die géén invloed hebben op de hormonale disbalans van een vrouw.

Stap 3: meer focus leggen op gezonde voeding. Dit blijft tot op de dag van vandaag een groeiproces. Ik ben van mening dat jezelf allerlei voeding verbieden ook niet het antwoord is. Ik ben wel flexitariër geworden waardoor ik nog amper vlees of vis eet. Gezond ontbijten, veel soep drinken, fruit eten als tussendoortjes dat lukt allemaal, … maar ik bezwijk ’s avonds in de zetel nog altijd voor een potje chips of stukje chocolade hoor 😉 .

Juni 2019 was het weer tijd voor een uitstrijkje. Tot op heden stelden de gynaecologen me altijd gerust aangezien elk onderzoek slechts een lichte dysplasie als resultaat had. De afwijkende cellen namen niet toe en de biopsies bleven ook normaal. Het resultaat deze keer? Geen chronische cervicitis meer en een vermindering van de afwijkende cellen. Deze keer was er zelfs geen biopsie nodig!

Januari 2020, een dikke 6 maanden na de verbetering van mijn laatste uitstrijkje. Opnieuw een uitstrijkje en dan kreeg ik eindelijk het nieuws waar ik telkens op hoopte. “ Normale celpopulatie. “

Sindsdien ga ik elk jaar terug voor een uitstrijkje, met mijn voorgeschiedenis is dat normaal. Ik kreeg in 2022 te horen dat ik eigenlijk nu zou mogen wachten tot 2025 voor een nieuw onderzoek. Toch ben ik nog liever even voorzichtig en ga ik op controle na 1 jaar. Ik testte in maart 2022 NEGATIEF op de drie soorten hoog-risico humaan papillomavirus die in januari 2018 waren ontdekt! Deze zijn dus helemaal verdwenen. Update: in april 2023 ging ik opnieuw voor een uitstrijkje, dit vooral voor mijn eigen gemoedsrust 😉 en de uitslag was opnieuw “normale celpopulatie“. Super goed nieuws dus.

DISCLAIMER: Opnieuw herhaal ik: een uitstrijkje is een momentopname. Zowel bij een goede uitslag als een slechte uitslag blijft het belangrijk zich regelmatig te laten controleren. In het meest van de gevallen verdwijnen deze afwijkende cellen gewoon vanzelf. Is het zomaar verdwenen? Of heeft de verandering in levensstijl een positieve impact gehad? Ik kan niets bewijzen, dus zal er ook geen uitspraak over doen. Ik kan alleen maar zeggen dat het voor mijn mindset een heel belangrijke was om “iets” te ondernemen en stappen te zetten naar een beter en gezond lichaam. Vandaag neem ik nog steeds dagelijks o.a. vitamine D, vitamine C en een vitamine B-complex.

Therapeutische aanbevelingen bij een afwijkend uitstrijkje

Vanaf er sprake is van matige of ernstige dysplasie, is de nummer 1 aanbeveling om elke drie maanden een uitstrijkje te doen. Het goed en regelmatig opvolgen is heel belangrijk! Daarnaast is het stoppen met roken, gezonde voeding en zelfs de anticonceptie pil een zeer belangrijk onderdeel van de therapie.

Voor élke klacht zijn er supplementen die kunnen baat hebben, en dat is ook hier het geval. Foliumzuur, betacaroteen, vitamine C, selenium, zink en vitamine D behoren hier bij de meest aanbevolen vitamines en mineralen bij een vaststelling van dysplasie. Enkele vaststellingen;

• Vrouwen die roken hebben 2 tot 3 keer meer kans dan niet-rokers om cervicale dysplasie te hebben. Wist je dat roken zorgt voor het afbreken van vitamine C in het lichaam en laat dat nu ook net een zeer belangrijk voedingsstof zijn!
• Vrouwen die lage vitamine C levels hebben in het bloed, hebben 6 tot 7 keer meer kans om baarmoederhalskanker te ontwikkelen dan vrouwen die voldoende vitamine C hebben.
• Anticonceptiepillen zullen de slechte effecten van roken verder aanwakkeren en zorgen ook voor een tekort van vitamine C, vitamine B6, B12, foliumzuur en zink. 
• Hoe hoger de inname van betacaroteen, hoe lager de kans op cervicale dysplasie.
• Een groot deel van de afwijkende uitstrijkjes zijn eerder een teken van foliumzuur-tekort dan van dysplasie
• Een studie waarbij dagelijks 10mg foliumzuur werd gegeven, resulteerde in een verbetering of complete verdwijning van afwijkende cellen
• Selenium levels zijn beduidend lager bij patiënten met cervicale dysplasie.
• Vanwege zijn ontstekingsremmende werking en effecten met betrekking tot de verbetering van de insulineresistentie, kan vitamine D nuttig zijn voor het verbeteren van klinische en metabolische symptomen bij patiënten met een HPV-infectie. Een hoge inname van vitamine D kan daarom een ​​aanhoudende HPV-infectie onderdrukken en de ontwikkeling van CIN 1 voorkomen.
• Onderzoeken tonen aan dat curcumine ( te vinden in curcuma )  kan dienen als een sterk anti-HPV-middel. Het kan worden gebruikt om HPV-infectie te voorkomen of om de effectieve behandeling van baarmoederhals- of mondkanker te vergemakkelijken door de ontwikkeling van kanker en kankerstamcellen tegen te gaan.
• Onderzoek toont aan dat een voedingspatroon rijk aan groenten en fruit enorme bescherming kan bieden tegen carcinogenese. ( = carcinogenese is het proces waarbij een of meer cellen van een weefsel veranderen in kankercellen ) .

Nawoord van dit verhaal over afwijkende cellen in de baarmoederhals

Momenteel worden alle meisjes én jongens in het eerste jaar secundair onderwijs uitgenodigd om zich gratis te vaccineren tegen HPV. Dit kan een vorm van preventie zijn. Ik zat in het 4^e of 5^e middelbaar als die  vraag kwam, en ik ben daar niet op ingegaan omwille van persoonlijke redenen. Ondanks mijn ervaring, heb ik daar nog steeds geen spijt van. Die beslissing maak je in samenspraak met je ouders en gezondheidsprofessional.

Mijn boodschap voor alle meisjes en vrouwen: ga zodra je seksueel actief bent naar je gynaecoloog. En blijf ook regelmatig gaan, zeker voor uitstrijkjes. Sla geen enkele keer over!   

Dit is het meest uitgebreide, persoonlijke blogberichtje die ik ooit schreef. De bedoeling is écht om te informeren en iedereen aan te sporen om aan preventie te doen. Er is nog zoveel te vertellen over afwijkende cellen, baarmoederhalskankerpreventie enz., maar ik denk dat de belangrijke vragen wel beantwoord zijn. Heb je toch nog vragen of wens je advies? Je mag me altijd contacteren.

De informatie op onze blog is louter informatief. Onze tips of adviezen die we in de blogartikels meegeven, vervangen in géén geval het advies van een arts of apotheker. Raadpleeg bij klachten of ziekte steeds uw behandelende gezondheidstherapeut/ arts of apotheker.