Botontkalking of osteoporose is een botziekte waarbij de botdichtheid en botmassa afneemt, of wanneer de structuur van het bot verandert. Het gevolg hiervan is een afname van botsterkte wat op zijn beurt het risico op botbreuken kan vergroten.
Heb ik osteoporose?
Het moeilijke bij deze botziekte is dat er meestal geen symptomen zijn aangezien osteoporose een langzaam en stil proces is in het lichaam. Pas als je een bot breekt, krijg je soms te horen dat je lijdt aan deze ziekte en het komt vooral voor bij postmenopauzale vrouwen en oudere mannen. Fracturen aan de heup en pols gebeuren het meest.
Zou je graag meer weten? Artsen kunnen osteoporose vaststellen dankzij een botdichtheidsmeting op verschillende plaatsen die vatbaar zijn voor breuken, ofwel een DEXA scan (Dual Energy X-ray Absortiometry). Elk ziekenhuis kan dit onderzoek doen. Het is snel, pijnloos en niet-invasief. Naargelang het onderzoek kan de dokter bepalen of je al dan niet osteoporose hebt.
Factoren die osteoporose kunnen beïnvloeden
Als er teveel botmassa verdwenen is of er veranderingen zijn in de structuur van het botweefsel, dan is osteoporose een onoverkomelijk resultaat. Toch zijn er ook factoren die een rol spelen hierbij en al dan niet de kans vergroten of je deze botziekte krijgt. Aan sommige factoren kunnen we zelf weinig doen, maar er zijn ook factoren waar we wél invloed op hebben.
- Geslacht: vrouwen zijn vatbaarder voor osteoporose aangezien we een lagere botmassa hebben en kleinere botten in het algemeen.
- Leeftijd: naarmate we ouder worden, zal de botdichtheid- en massa afnemen. Ook de groei van nieuw bot verloopt moeizamer. Lees meer in het blogberichtje over zorg dragen voor je botten
- Genen: onderzoek toont aan dat het risico op osteoporose groter is wanneer een van je ouders ook last had van deze botziekte.
- Hormonale veranderingen: lage waarden van oestrogeen na de menopauze bij vrouwen en lage waarden van testosteron bij mannen.
- Voeding: vanaf je kindertijd tot je huidige leeftijd speelt voeding een enorm grote rol bij eender welke gezondheidsklacht. Een voedingspatroon waar weinig calcium en vitamine D in voorkomen, kunnen het risico op osteoporose en botbreuken verhogen. Aangezien deze heel belangrijk is, gaan we er wat dieper op in hieronder.
Voeding om botontkalking te voorkomen
Een belangrijk onderdeel van de behandeling van osteoporose is het eten van een gezond, evenwichtig en gevarieerd dieet. Wat hoort hier allemaal in thuis?
- Eerst en vooral: eet veel groenten en fruit!
- Ga de ideale hoeveelheid calorieën na voor jouw specifieke leeftijd, lengte, gewicht en geslacht. Vraag dit aan je arts of een diëtist om het te helpen bepalen.
- Kies voor voeding die voldoende calcium, vitamine D en eiwit bevat. Deze drie voedingsbronnen helpen om botverlies te minimaliseren en de algemenen gezondheid van je botten te beschermen. Specifiek zijn calcium en vitamine D dé belangrijke voedingsstoffen om osteoporose te voorkomen en om botten te helpen hun maximale botmassa te bereiken. Als je niet genoeg calcium binnenkrijgt via voeding of supplementen, haalt het lichaam het uit de botten, wat dus kan leiden tot botverlies. Op zijn beurt maakt het je botten zwak en dun, wat kan leiden tot osteoporose op latere leeftijd.
Wat zijn goede bronnen van calcium?
- (Soja)Melk
- Kaas
- Yoghurt
- Donkergroene bladgroenten
Wat zijn goede bronnen van vitamine D?
- Het wordt in de huid gemaakt na blootstelling aan zonlicht
- Vette vis
- Melk
- Eieren
Als je moeite hebt door bepaalde diëten om voldoende calcium en vitamine D op je bord te krijgen, is het aanbevolen om supplementen te nemen. Laat idealiter eerst een bloedonderzoek doen, zodat we de waarden van je vitamine D weten in het bloed en daarop ons advies kunnen baseren qua dagdosis.
Nog enkele tips om zelf osteoporose te voorkomen
- Blijf bewegen: bij voorkeur elke dag 30 minuten wandelen en/of krachttraining doen.
- Alcohol consumptie beperken.
- Valpreventie: goede schoenen/ pantoffels, geen tapijten in huis, train je evenwicht en spieren, laat je ogen controleren, … Het nemen van maatregelen om vallen zowel binnen als buiten het huis te voorkomen, kan breuken helpen voorkomen.
- Stoppen met roken, of er idealiter nooit mee beginnen 😉
- Supplementen nemen die breuken helpen voorkomen of mensen met osteoporose kunnen verlichten.
- Voeding eten die rijk is aan calcium en vitamine D zodat je botten gezondheid blijven.
Neem de gezondheid van je botten niet vanzelfsprekend. Het voorkomen van fracturen is belangrijk als je osteoporose hebt, omdat fracturen andere medische problemen kunnen veroorzaken en je onafhankelijkheid kunnen wegnemen. Dus denk aan bovenstaande risicofactoren en tips en geef osteoporose zo weinig mogelijk kans om jouw levenskwaliteit te beïnvloeden.
*De informatie op onze blog is louter informatief. Onze tips of adviezen die we in de blogartikels meegeven, vervangen in géén geval het advies van een arts of apotheker. Raadpleeg bij klachten of ziekte steeds uw behandelende gezondheidstherapeut/ arts of apotheker.